Η υπόθεση της Ναόμι Οζάκα που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα κορτ του Ρολάν Γκαρός, καθώς οι διοργανωτές δεν ήθελαν να αποδεχθούν το αίτημα της να μην παρευρίσκεται στις συνεντεύξεις Τύπου, μετά τους αγώνες, έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Πρώτον γιατί αφορά μια κορυφαία αθλήτρια, νο2 στην παγκόσμια κατάταξη των γυναικών στο τένις που δεν έκρυψε ότι υποφέρει από κατάθλιψη και δεύτερον γιατί θίγει ένα πολύ σημαντικό θέμα, όπως είναι η σχέση των media με τους πρωταγωνιστές των σπορ, ο σεβασμός της προσωπικότητας και εν προκειμένω της ψυχικής υγείας τους.
Δεν θα έπρεπε καν να μπαίνει στη ζυγαριά η πνευματική ισορροπία μιας αθλήτριας με τις υποχρεώσεις της απέναντι στα ΜΜΕ, παρόλα αυτά το French Open είχε άλλη άποψη. Και η Οζάκα, όμως, αποφάσισε να κάνει αυτό που ήθελε εξ αρχής. Την ησυχία της. «Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα» όπως λέει κι ο σοφός στίχος της Λίνας Νικολακοπούλου, σε ένα από τα κορυφαία ελληνικά τραγούδια. Και δεν αφορά τα media, θα προσθέταμε.
Η Γιαπωνέζα μιγάδα αποχώρησε από το δεύτερο γκραν-σλαμ της χρονιάς, τουιτάροντας και κοινοποιώντας το πρόβλημά της, που έτσι κι αλλιώς ήταν γνωστό.
Τι έγραψε η 23χρονη Ναόμι; Ιδού:
«Αυτή είναι μια κατάσταση που δεν φανταζόμουν ή σκόπευα να δημιουργήσω, με το προ ημερών μου ποστ (σ.σ. για την άρνηση της να εμφανιστεί ενώπιον δημοσιογράφων). Πιστεύω πως το καλύτερο πράγμα που έχω να κάνω τώρα για το τουρνουά, τους άλλους παίκτες και την υγεία μου είναι να αποσυρθώ, ώστε όλοι να μπορούν να συγκεντρωθούν και πάλι στο τένις. Δεν ήθελα ποτέ να αποδιοργανώσω και δέχομαι πως το timing μου δεν ήταν το ιδεατό. Όπως και ότι το μήνυμα μου θα μπορούσε να είναι πιο 'καθαρό'.
Πάνω απ' όλα δεν θα υποβάθμιζα ποτέ την ψυχική υγεία και δεν θα μιλούσα ποτέ για αυτή, ελαφρά τη καρδία. Η αλήθεια είναι πως έχω υποφέρει πολλές φάσεις κατάθλιψης, από το US Open του 2018. Πέρασα πάρα πολύ δύσκολα, προσπαθώντας να αντεπεξέλθω. Όσοι με ξέρουν, γνωρίζουν πως είμαι εσωστρεφής. Όσοι με έχουν δει στα τουρνουά, θα παρατηρήσουν ότι συχνά φορώ ακουστικά, καθώς με βοηθούν να αντιμετωπίσω τη διαταραχή κοινωνικού άγχους που έχω.
Μολονότι οι ρεπόρτερ του τένις ήταν πάντα καλοί μαζί μου -και θέλω να ζητήσω συγγνώμη, ειδικά από όλους αυτούς τους cool δημοσιογράφους που ενδεχομένως να πλήγωσα-, δεν είμαι από τη φύση μου ικανή να μιλώ σε κοινό και νιώθω τεράστια κύματα άγχους όταν μιλώ στα media του κόσμου. Γίνομαι πολύ νευρική και είναι κάτι που βρίσκω στρεσογόνο κάθε φορά που καλούμαι να το αντιμετωπίσω ώστε να δώσω τις καλύτερες δυνατές απαντήσεις.
Εδώ στο Παρίσι ήδη αισθανόμουν ευάλωτη και αγχωμένη, οπότε έκρινα πως θα ήταν καλύτερο για εμένα να φροντίσω τον εαυτό μου και να απέχω των συνεντεύξεων Τύπου. Νιώθω πως κάποια σημεία των κανονισμών είναι κάπως απαρχαιωμένοι και ήθελα να το υπογραμμίσω. Έγραψα ιδιωτική επιστολή προς το τουρνουά για να απολογηθώ. Τους ενημέρωσα πως θα ήμουν χαρούμενη να μιλήσω μαζί τους, μετά το τέλος του Grand Slam. Θα πάρω λίγο χρόνο για τον εαυτό μου, μακριά από τα courts. Όταν όλα είναι καλά, θα ήθελα να δουλέψω με τους ιθύνοντες και να συζητήσουμε τρόπους που να κάνουν καλύτερες τις συνθήκες για τους παίκτες, τον Τύπο και τους φιλάθλους. Ελπίζω να είστε όλοι καλά και ασφαλείς. Σας αγαπώ. Τα ξαναλέμε».
Οι Γάλλοι διοργανωτές έδειξαν ευθύς εξ αρχής την πρόθεσή τους να μην συνεννοηθούν με την Οζάκα. Η εμμονή τους στο πρωτόκολλο ήταν δεδομένη. Ο πρόεδρος της γαλλικής ομοσπονδίας τένις, Ζιλ Μορετόν, μετά την ανακοίνωση της τενίστριας, εμφανίστηκε στην αίθουσα συνεντεύξεων Τύπου, κάνοντας μια σύντομη δήλωση, ευχόμενος στο τέλος «ταχεία ανάρρωση» στην Οζάκα, λες και η κατάθλιψη είναι... θλάση πρώτου βαθμού. Μια μέρα νωρίτερα αυτός και οι συνεργάτες του εξηγούσαν τη σημασία της συνέντευξης Τύπου μετά τους αγώνες (υποχρεωτική στο τένις για νικητές και ηττημένους). Ο ίδιος, όμως, δεν δέχθηκε ούτε μια ερώτηση!
Υπέρ της Ναόμι εκδηλώθηκε ένα κύμα συμπάθειας είτε από το τένις, με πρώτη και καλύτερη την Σερένα Γουίλιαμς, είτε από άλλους χώρους, όπως το ΝΒΑ. «Αυτή τη στιγμή θέλω να την αγκαλιάσω», δήλωσε η Γουίλιαμς, που παραδέχθηκε ότι έχει έρθει στην θέση της Οζάκα πολλές φορές στο παρελθόν. «Βασίλισσα μας, είμαστε όλοι μαζί σου. Είναι αρκετό να είσαι πάντα ο εαυτός σου» ήταν το μήνυμα του Κάιρι Ιρβινγκ στην Γιαπωνέζα πρωταθλήτρια. Ο άσος των Μπρούκλιν Νετς έχει πληρώσει πολλές φορές πρόστιμα, για παραβάσεις των κανονισμών των media.
Ανάλογο ήταν και το μήνυμα του Στεφ Κάρι, μέσω twitter, που δήλωσε απεριόριστο σεβασμό για την απόφαση της σπουδαίας τενίστριας.
Οι αντιδράσεις των ΜΜΕ έχουν επίσης ενδιαφέρον. Ο αρθρογράφος του Guardian, Jonathan Liew, σημείωσε: «Για μερικούς αθλητές, οι σκέψεις και η δυσφορία τους στο press room ενδεχομένως να τους ακολουθούν στο σπίτι τους, οπότε μπορούμε λογικά να υποθέσουμε ότι επηρεάζουν την ψυχική υγεία τους. Η Οζάκα είναι μια μαύρη Ασιάτισα που υποχρεούται πολλές φορές να απαντήσει σε δυναμικές ίσως και δυσάρεστες ερωτήσεις από μια πλειοψηφία λευκών ανδρών».
Στο κείμενο του, ο ίδιος αρθρογράφος ανοίγει και τη συζήτηση για την «αναγκαιότητα» των συνεντεύξεων Τύπου. Η Λάουρα Ρόμπσον (βρετανίδα τενίστρια) μιλώντας στο BBC Radio 4, εξήγησε πόσο δύσκολο είναι για τους αθλητές η υποχρεωτική παρουσία στις συνεντεύξεις Τύπου μετά τους αγώνες: «Μπορεί να αποδειχθεί οδυνηρή εμπειρία, όταν πρέπει να μιλήσεις μετά από μια ήττα για την οποία ήδη αισθάνεσαι άσχημα. Μια ερώτηση μπορεί να σου θυμίσει πόσο άσχημα έπαιξες λίγο πριν. Μπορώ να καταλάβω απόλυτα την Οζάκα και την προτίμησή της να κερδίσει την πνευματική της ηρεμία».
Η Peggy Drexler του CNN, στο δικό της άρθρο σημειώνει ότι «μερικοί τενίστες, όπως ο Ράφα Ναδάλ και η Σοφία Κένιν, βγήκαν να δηλώσουν ότι οι δηλώσεις στους ρεπόρτερ είναι μέρος της δουλειάς τους. Μόνο που το να είναι μέρος μιας δουλειάς δεν σημαίνει ότι πρέπει η δουλειά αυτή να αφορά τους πάντες. Η Οζάκα δεν αποφάσισε ότι δεν αισθάνεται καλά στις συνεντεύξεις Τύπου. Υποχρεώθηκε να διαλέξει και επέλεξε τον εαυτό της. Κάτι τέτοιο θέλει κουράγιο και είναι κρίμα για τον κόσμο του τένις που δεν έδωσε την απαραίτητη σημασία».
Ένα μικρόφωνο παντού δεν είναι η λύση
Διάβασα και κάτι πολύ ενδιαφέρον από τον Γιώργο Κουκούλη στο δικό του άρθρο στην ιστοσελίδα rabonna.gr: «Ας σκεφτούμε πόσο πολύτιμες είναι πια οι συνεντεύξεις τύπου και γιατί γίνεται τόση φασαρία; Τα Μέσα αποτελούν έναν τεράστιο χρηματοδότη κάθε αθλήματος, όμως ας μην γελιόμαστε, οι συνεντεύξεις τύπου τις περισσότερες φορές είναι ένα συνονθύλευμα από κλισέ ερωτήσεις και ακόμα περισσότερο κλισέ απαντήσεις που στη γενική εικόνα δεν προσφέρει (πλέον) τόσο στο προϊόν.
Αν ο αθλητής θέλει να πει κάτι ουσιαστικό, πλέον μπορεί να το κάνει πολύ εύκολα σε οποιοδήποτε άλλο μέρος πέρα της συνέντευξης τύπου. Επειδή ακριβώς είναι μία κλισέ και βαρετή διαδικασία, υπάρχουν δημοσιογράφοι που προσπαθούν να χτυπήσουν 'φλέβα' με προκλητικές ερωτήσεις που θα εξοργίσουν τον αθλητή ή θα τον κάνουν να νιώσει άβολα και θα δημιουργήσουν τεχνητώς ένα media event της 'έκρηξης' της Οζάκα, του Κύργιου, του Τσιτσιπά κλπ, δίνοντας υλικό για 2-3 θέματα και 4-5 ποστ».
Θα πρόσθετα ότι ορισμένοι αθλητές μπορεί να «τρέφονται» από την αρνητική δημοσιότητα ή να επιζητούν υποβολιμαίες ερωτήσεις για να ξεσπάσουν. Σίγουρα, οι flash interviews μετά τους αγώνες δεν έχουν να προσφέρουν κάτι, ούτε οι ενδιάμεσες συνεντεύξεις (που γίνεται στο μπάσκετ είτε στο ΝΒΑ είτε στην Ευρωλίγκα, πολλές φορές και στα εθνικά πρωταθλήματα) μας κάνουν σοφότερους. Ένα μικρόφωνο που βρίσκεται παντού (ακόμη και στα τάιμ άουτ ή στα αποδυτήρια στο τέλος θα πάει και στο σπίτι των πρωταγωνιστών) λύνει το πρόβλημα ή κάνει τη μετάδοση των αγώνων πιο ενδιαφέρουσα.
Ακούμε το ένα κλισέ πίσω από το άλλο χωρίς λόγο. Ναι, στην εποχή των social media ένα ποστάρισμα του οποιουδήποτε πρωταγωνιστή μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο ενδιαφέρον από την βαρετή δήλωση στα μικρόφωνα της τηλεόρασης. «Πώς αισθάνεσαι, που έβαλες το γκολ, το τελευταίο καλάθι, που έκανες ρεκόρ, που πήρες ολυμπιακό μετάλλιο;» Ε, πώς να αισθάνεται; Άσχημα, αποκλείεται!
«Θα πρέπει να βελτιωθούμε στο δεύτερο ημίχρονο, να πάρουμε τα ριμπάουντ και να κάνουμε λιγότερα λάθη», λέει ο προπονητής στην ανάπαυλα ενός αγώνα μπάσκετ. Δηλαδή θα μπορούσε να πει «είμαστε έτοιμοι να ξαναχάσουμε τη μάχη των ριμπάουντ και να κάνουμε ακόμη περισσότερα λάθη»;
Από την άλλη δεν θα συμφωνήσω ότι η συνέντευξη Τύπου δεν έχει αξία. Στα 30 και βάλε χρόνια που ασχολούμαι με τη δημοσιογραφία πάντα ήθελα να ακούω τη γνώμη των πρωταγωνιστών για κάτι που συνέβη μέσα στο γήπεδο, για μια κίνησή τους από τον πάγκο (αν πρόκειται για προπονητές), για μια προσπάθειά τους που έκανε εντύπωση (αν μιλάμε για παίκτες). Πολλές φορές έχω απορήσει με τους συναδέλφους μου που αρχίζουν και «καταχεριάζουν» ένα προπονητή για μια αλλαγή, για μια έμπνευσή του μέσα στο γήπεδο, χωρίς να έχουν κάνει το προφανές: να ρωτήσουν τον άμεσα ενδιαφερόμενο.
Προφανώς, δεν μιλάμε για το πρόβλημα της Οζάκα, το οποίο απαιτούσε πρώτα απ' όλα σεβασμό και προστασία από το ίδιο το άθλημα του τένις. Ο ολετήρας των ΜΜΕ δεν μπορεί να ποδοπατήσει την ψυχή κανενός αθλητή, καμιάς αθλήτριας, στο όνομα της τήρησης των κανονισμών. Οι ίδιες οι συναθλήτριες της Οζάκα θα καταλάβαιναν το νο2 της παγκόσμιας κατάταξης και δεν θα δημιουργούσαν πρόβλημα. Ούτε τα κανάλια θα είχαν πρόβλημα. Σκεφτείτε ότι οι βασικοί σπόνσορες της Γιαπωνέζας τενίστριας στάθηκαν εξ αρχής στο πλευρό της. Οι γραφειοκράτες του French Open κατάλαβαν λάθος. Και το double fault που έκαναν ήταν εξόφθαλμο!
